نخستین روزنامۀ تاجیکی و استقلال ملی

نویسنده

  • ع. سلیم‌زاده استادیار
چکیده مقاله:

روزنامۀ بخارای شریف اولین مطبوعات فارسی ورارود و نخستین روزنامه به زبان فارسی تاجیکی است که به سعی و کوشش میرزامحی‌الدین و میرزاسراج و به سردبیری میرزاجلال یوسف‌زاده در امارت بخارا عرض هستی کرده است. این مقاله که با هدف بررسی فعالیت‌های گوناگون این روزنامه و سردبیر آن به‌نگارش درآمده است، بیش از همه به معلومات ص. عینی و در مرحلۀ نو به مقاله‌های استاد ولی صمد تکیه دارد. درخصوص بیداری فکری مردم و خودشناسی ملی تاجیکان در عصر جدید، نقش روزنامۀ بخارای شریف را نمی‌توان نادیده گرفت؛ حال ‌آنکه با کمال تأسف این روزنامه و به‌طور کلی تاریخ مطبوعات ادواری آسیای میانه در ابتدای سدۀ بیستم، چنان‌که باید و شاید، از طرف محققان مورد توجه و بررسی قرار نگرفته است. اطلاعاتی هم که در برخی از رساله‌ها در این زمینه یافت می‌شود، در بیشتر موارد فاقد حقیقت‌های تاریخی‌اند. در این مقاله، ضمن معرفی برخی از این پژوهش‌های کم‌اعتبار، انجام پژوهش‌های ژرف و دقیق در این زمینه امری ضروری تلقی شده است. در ادامه نیز با تبیین سلسله‌مقاله‌های سردبیر روزنامه، میرزاجلال، به نقش او در جریان معارف‌پروری و اصلاحات تأکید شده است. نگارنده در پایان به این نتیجه رسیده است که روزنامۀ بخارای شریف و سردبیر روشنفکر آن، میرزاجلال، در تصویر و بیان دردهای زمین و زمان بخارا، بیداری و خودشناسی ملی تاجیکان نقش بسیار مؤثری داشته‌اند که تحقیقات جدی دربارۀ آن از وظیفه‌های اصلی روزنامه‌نگاران و ادبیات‌شناسان است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نخستین مکتب اصول جدید تاجیکی

از نخستین بنیان‌گذاران مکتب اصول جدید تاجیکی، عبدالقادر شکوری (1875-1943م) است. وی در آغاز در منزل خود به‌طرز اصول قدیم مکتب‌داری می‌کرد؛ اما به‌دلیل سختی و دشواری اصول تعلیم ‌و ‌تربیت قدیمی وآشنایی با روزنامۀ ترکی ترجمان و خواندن مقاله‌ای در این روزنامه دربارة مکتب اصول نو، به فکر تأسیس چنین مکتبی افتاد. وی همچنین از طریق مطبوعات آگاه شد که در استامبول مجله‌ای باعنوان تدریسات ابتد...

متن کامل

نخستین مکتب اصول جدید تاجیکی

از نخستین بنیان گذاران مکتب اصول جدید تاجیکی، عبدالقادر شکوری (1875-1943م) است. وی در آغاز در منزل خود به طرز اصول قدیم مکتب داری می کرد؛ اما به دلیل سختی و دشواری اصول تعلیم و تربیت قدیمی وآشنایی با روزنامۀ ترکی ترجمان و خواندن مقاله ای در این روزنامه درباره مکتب اصول نو، به فکر تأسیس چنین مکتبی افتاد. وی همچنین از طریق مطبوعات آگاه شد که در استامبول مجله ای باعنوان تدریسات ابتدائیه منتشر می ش...

متن کامل

اندیشة تشکیل ارتش ملی در نخستین دورة مجلس شورای ملی

با پیروزی نهضت مشروطه و تأسیس مجلس، اندیشة دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور از سطح سیاست‌مردان به جامعه تسری یافت و دگرگونی مهمی در نگرش ایرانیان به قوای دفاعی کشور پدید ‌آمد. انجمن­های ایالتی با پیش‌گامی در این مسیر، برای مشق نظامی مردم از مجلس درخواست مجوز‌ کردند. این امر کنش­ها و واکنش‌هایی را در سطح مجلس، دولت و مردم برانگیخت؛ چنان‌که مجلسْ وزارت جنگ را به پاسخ­گویی دربرابر این امر واداشت ...

متن کامل

تحلیل محتوایی روزنامۀ حشرات‌الارض

روزنامۀ طنزِ انتقادی حشرات‌الارض توسط میرزاآقا بلوری طی سال‌های 1326 تا 1329ه.ق در تبریز منتشر می‌شد. این نشریه در دورۀ استبداد صغیر روزنامه‌ای بود که با استفاده از کاریکاتور انتقادی و طنز منتشر می‌شد. مطالب آن بیشتر از زبان غفار وکیل (دیوانۀ بازارگرد) و به‌صورت شعر طنزگونه چاپ و کاریکاتورهای آن به دست حسین طاهرزادۀ بهزاد کشیده می‌شد. کاریکاتورها بیشتر در انتقاد از پادشاه ضدمشروطه، سوءاستفاده وا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 16

صفحات  65- 88

تاریخ انتشار 2007-09-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023